Αν και ο εμβολιασμός έχει βοηθήσει την ανθρωπότητα να απαλλαγεί́ από νοσήματα που είχαν οδηγήσει σε εκατομμύρια θανάτους (π.χ. από ευλογιά, πολιομυελίτιδα κ.λπ.), ο πλημμελής εμβολιασμός μπορεί́ να οδηγήσει σε επανεμφάνιση κάποιων νοσημάτων που σήμερα σπανίζουν, όπως η διφθέριτιδα, η πολιομυελίτιδα, η παρωτίτιδα και η ιλαρά.
Ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και είναι μία από τις πιο επιτυχημένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Για περισσότερα από 200 χρόνια τα εμβόλια έχουν αποτρέψει ασθένειες και έχουν σώσει αμέτρητες ανθρώπινες ζωές. Ξεκινώντας με το εμβόλιο της ευλογιάς το 1796, η συνεχής έρευνα οδήγησε στην ανακάλυψη νέων εμβολίων και έτσι τώρα 25 θανατηφόρες ασθένειες, όπως η γρίπη, η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η ιλαρά, η παρωτίτιδα, η ερυθρά, η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος, η διηθητική πνευμονιοκοκκική νόσος και η πολιομυελίτιδα, μπορούν να προληφθούν με εμβόλια.
Κάθε χρόνο ο εμβολιασμός εμποδίζει 2,7 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως να νοσήσουν από ιλαρά, ένα εκατομμύριο από κοκκύτη και δύο εκατομμύρια μωρά από τέτανο. Είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε μια νοοτροπία πρόληψης λοιμώξεων του αναπνευστικού, όπως της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας και της γρίπης, μεσώ του εμβολιασμού κυρίως των ειδικών ομάδων του πληθυσμού (με ηλικία>65 έτη και με προβλήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, χρόνια καρδιολογικά νοσήματα, ανοσοκαταστολή λόγω υποκείμενου νοσήματος ή θεραπείας, κάπνισμα). Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού αποτελούν το τρίτο αίτιο θνησιμότητας παγκοσμίως.
Ταυτόχρονα, η προστασία παιδιών, εφήβων και ενηλικών από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό είναι εκ των ουκ άνευ για τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.
Εμβολιασμός κατά μικροβιακής αντοχής: Σημειώσατε 1
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός και ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονοκόκκου μπορεί επίσης να μειώσει τη μικροβιακή αντοχή, που θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας. Με τον όρο μικροβιακή αντοχή εννοούμε την ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά, δηλαδή την κατάσταση κατά οποία αυτά μεταλλάσσονται και τα υπάρχοντα αντιβιοτικά δεν μπορούν να τα σκοτώσουν.
Ποια είναι η συνεισφορά του εμβολιασμού στην αντιμετώπισή της;
✤ Τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να προλάβουν λοιμώξεις που η θεραπεία τους θα απαιτούσε αντιμικροβιακά φάρμακα.
✤ Τα υπάρχοντα εμβόλια μπορούν να μειώσουν τις ιογενείς λοιμώξεις που συχνά εσφαλμένα θεραπεύονται με αντιβιοτικά και οι οποίες μπορεί, επίσης, να προδιαθέσουν σε δευτεροπαθείς λοιμώξεις που χρειάζονται αντιβιοτική θεραπεία.
✤ Η ανάπτυξη και χρήση νέων ή βελτιωμένων εμβολίων μπορεί να προλάβει νοσήματα που καθίσταται δύσκολη η θεραπεία τους ή δεν μπορούν να θεραπευθούν λόγω της μικροβιακής αντοχής.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Π.Ο.Υ., «αν κάθε παιδί εμβολιαζόταν με το εμβόλιο έναντι του Streptococcus pneumoniae, θα αποτρεπόταν η χρήση 11 εκατομμυρίων ημερών αντιβίωσης ετησίως. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν σκεφθεί κανείς ότι ο Π.Ο.Υ. κατατάσσει τον πνευμονιόκοκκο μεταξύ των 12 πιο σημαντικών ανθεκτικών βακτηρίων παγκοσμίως για τα οποία χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπείες».
Εμβολιασμός & πανδημία
Είναι πολύ σημαντικό τα προγράμματα εμβολιασμών ρουτίνας παρά την πανδημία να συνεχιστούν απρόσκοπτα, προστατεύοντας επαρκώς τους εργαζομένους στον τομέα της υγείας, αλλά και όλα τα άτομα που πρέπει να εμβολιαστούν είτε αυτά είναι ενήλικες είτε είναι παιδιά.
Αν και ο εμβολιασμός γίνεται όλο και πιο ασφαλής και αποτελεσματικός, μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι η διστακτικότητα του πληθυσμού έναντι του εμβολιασμού. Μπορεί να έχουμε συνηθίσει πολύ στα οφέλη του εμβολιασμού, καθώς ορισμένες ασθένειες είναι πλέον τόσο σπάνιες, που δεν θυμόμαστε καν πόσο καταστροφικές μπορεί να είναι οι συνέπειές τους.
Τα προγράμματα εμβολιασμού απειλούνται από ανεπαρκείς πληροφορίες, από αβάσιμες φήμες για ανεπιθύμητες ενέργειες ή από ομάδες που, για θρησκευτικούς ή άλλους λόγους, αντιτίθενται στον εμβολιασμό. Τρανταχτό παράδειγμα η επιδημία του COVID-19 και οι αρνητές του εμβολιασμού στη χώρα μας με τις γνωστές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Καθώς περνάμε σε ένα νέο μέλλον, τα εμβόλια θα συνεχίσουν να χρησιμεύουν ως θεμέλιο για την υγεία και την ευημερία όλων μας. Η χώρα μας διαθέτει ένα από τα καλύτερα εμβολιαστικά προγράμματα στην Ευρώπη, παρέχοντας δωρεάν όλα τα συνιστώμενα εμβόλια για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ας μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη.