Το σκορβούτο είναι το όνομα για έλλειψη βιταμίνης C. Μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, αδυναμία, εξάντληση, ξαφνική αιμορραγία, πόνο στα άκρα και ιδιαίτερα στα πόδια, πρήξιμο σε ορισμένα μέρη του σώματος και μερικές φορές έλκος των ούλων και απώλεια δοντιών. Σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Medical News Today των ΗΠΑ.
Τι είναι το σκορβούτο;
Το σκορβούτο συμβαίνει όταν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης C ή ασκορβικού οξέος. Η ανεπάρκεια οδηγεί σε συμπτώματα αδυναμίας, αναιμίας, ασθένειας των ούλων και δερματικά προβλήματα. Αυτό συμβαίνει επειδή η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για την παραγωγή κολλαγόνου, ένα σημαντικό συστατικό των συνδετικών ιστών. Οι συνδετικοί ιστοί είναι απαραίτητοι για τη δομή και την υποστήριξη στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της δομής των αιμοφόρων αγγείων. Η έλλειψη βιταμίνης C θα επηρεάσει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, την απορρόφηση του σιδήρου, το μεταβολισμό της χοληστερόλης και άλλες λειτουργίες.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η βιταμίνη C είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που βοηθά το σώμα να απορροφήσει σίδηρο και να παράγει κολλαγόνο. Εάν το σώμα δεν παράγει αρκετό κολλαγόνο, οι ιστοί θα αρχίσουν να διασπώνται.
Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης C μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται μετά από 8 έως 12 εβδομάδες. Τα πρώτα σημάδια περιλαμβάνουν απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους, κόπωση, ευερεθιστότητα και λήθαργο.
Εντός 1 έως 3 μηνών, ενδέχεται να υπάρχουν ενδείξεις:
- αναιμία
- μυαλγία ή πόνος, συμπεριλαμβανομένου του οστικού πόνου
- πρήξιμο ή οίδημα
- πετέχια ή μικρά ερυθρά σημεία που προκαλούνται από αιμορραγία κάτω από το δέρμα
- τρίχες ανοιχτήρι
- ασθένεια των ούλων και απώλεια δοντιών
- κακή επούλωση πληγών
- δυσκολία στην αναπνοή
- αλλαγές στη διάθεση και κατάθλιψη
Με τον καιρό, το άτομο θα εμφανίσει σημάδια γενικευμένου οιδήματος, σοβαρού ίκτερου, καταστροφής ερυθρών αιμοσφαιρίων γνωστή ως αιμολυσία, ξαφνική αιμορραγία, νευροπάθεια, πυρετό και σπασμούς. Μπορεί να είναι θανατηφόρο.
Ποιοι είναι οι επικίνδυνοι παράγοντες;
Οι άνθρωποι δεν μπορούν να συνθέσουν τη βιταμίνη C. Πρέπει να την προσλαμβάνει από εξωτερικές πηγές, ιδίως φρούτα και λαχανικά ή εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης C μπορεί να προκύψει από:
- μια κακή διατροφή που δεν έχει φρέσκα φρούτα και λαχανικά, πιθανώς λόγω χαμηλού εισοδήματος ή λιμού
- ασθένειες όπως ανορεξία και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας
- περιοριστικές δίαιτες, λόγω αλλεργιών, δυσκολία στοματικής κατανάλωσης τροφίμων ή για άλλους λόγους
- η μεγαλύτερη ηλικία
- υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση παράνομων ναρκωτικών
- ο καθυστερημένος ή ανεπιτυχής απογαλακτισμός βρεφών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σκορβούτο.
Οι καταστάσεις, οι θεραπείες ή οι συνήθειες που μειώνουν την ικανότητα του σώματος να απορροφά θρεπτικά συστατικά, όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, η χημειοθεραπεία και το κάπνισμα, αυξάνουν τον κίνδυνο.
Αντιμετώπιση ασθένειας
Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης C από το στόμα ή με ένεση.
Η συνιστώμενη δοσολογία είναι:
- 1 έως 2 γραμμάρια (g) ανά ημέρα για 2 έως 3 ημέρες
- 500 χιλιοστόγραμμα (mg) για τις επόμενες 7 ημέρες
- 100 mg για 1 έως 3 μήνες
Μετά από 3 μήνες, είναι δυνατή η πλήρης ανάρρωση. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις είναι απίθανες, εκτός από την περίπτωση σοβαρής οδοντικής βλάβης.
Πως θα γίνει η διάγνωση;
Ένας γιατρός θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση και θα ζητήσει εργαστηριακές εξετάσεις για να αξιολογήσει τα επίπεδα βιταμίνης C στο αίμα. Οι δοκιμές απεικόνισης μπορούν να αποκαλύψουν εσωτερική βλάβη που οφείλεται σε σκορβούτο.
Πως μπορεί να προληφθεί;
Το σκορβούτο μπορεί να προληφθεί καταναλώνοντας αρκετή βιταμίνη C, κατά προτίμηση στη διατροφή, αλλά μερικές φορές ως συμπλήρωμα.
Το Γραφείο Συμπληρωμάτων Διατροφής των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) συμβουλεύει την ακόλουθη πρόσληψη βιταμίνης C:
- Έως 6 μήνες: 40 mg, όπως συνήθως παρέχονται κατά τη διάρκεια του θηλασμού
- 7 έως 12 μήνες: 50 mg
- 1 έως 3 έτη: 15 mg
- 4 έως 8 ετών: 25 mg
- 9 έως 13 ετών: 45 mg
- 14 έως 18 ετών: 75 mg για άνδρες και 65 mg για γυναίκες
- 19 ετών και άνω: 90 mg για άνδρες, 75 mg και γυναίκες
- Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 85 mg βιταμίνης C, αυξάνοντας σε 120 mg κατά τη διάρκεια του θηλασμού
- Οι καπνιστές χρειάζονται 35 mg περισσότερο από τους μη καπνιστές κάθε μέρα
Πηγές τροφίμων
Τα τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C περιλαμβάνουν:
- φρούτα, όπως πορτοκάλια, λεμόνια, φράουλες, βατόμουρα, γκουάβα, ακτινίδια και παπάγια
- λαχανικά, ιδίως ντομάτες, καρότα, πιπεριές, μπρόκολο, πατάτες, λάχανο και σπανάκι
- Άλλες καλές πηγές είναι η πάπρικα, το συκώτι και τα στρείδια
Ένα μεσαίο πορτοκάλι περιέχει 70 mg βιταμίνης C και μια πράσινη πιπέρια περιέχει 60 mg.