Υπάρχουν διαφορές στον γυναικείο και στον αντρικό εγκέφαλο, τελικά;

Οι ανατομικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών – όργανα φύλου, τρίχες προσώπου κλπ. επεκτείνονται στον εγκέφαλό μας; Το ερώτημα ήταν τόσο δύσκολο να απαντηθεί όσο ήταν αμφιλεγόμενο. Τώρα, η μεγαλύτερη μελέτη απεικόνισης εγκεφάλου του είδους της βρίσκει όντως συγκεκριμένα πρότυπα για το φύλο, αλλά συνολικά περισσότερες ομοιότητες από τις διαφορές. Η εργασία εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς οι διαφορές του εγκεφάλου μεταξύ των φύλων μπορούν να επηρεάσουν τη νοημοσύνη και τη συμπεριφορά, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Αμερικανική ένωση για την πρόοδο της επιστήμης (American Association for the Advancement of Science).

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες που μελετούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο  έχουν παρατηρήσει ότι κατά μέσο όρο, οι αρσενικοί εγκέφαλοι τείνουν να έχουν ελαφρώς υψηλότερο συνολικό όγκο εγκεφάλου από τους θηλυκούς, ακόμη και όταν διορθώνονται για το μεγαλύτερο μέσο μέγεθος σώματος των ανδρών. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί περίεργο να εντοπίσουμε ποιες υποδομές στον εγκέφαλο είναι περισσότερο ή λιγότερο ογκώδεις. Οι περισσότερες μελέτες εξέτασαν σχετικά μικρά μεγέθη δειγμάτων (λιγότερα από 100 εγκεφάλους) καθιστώντας αδύνατα τα συμπεράσματα μεγάλης κλίμακας.

Στη νέα μελέτη, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον ψυχολόγο Stuart Ritchie, μεταδιδακτορικό συνεργάτη στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στράφηκε σε δεδομένα από το UK Biobank, μια συνεχιζόμενη, μακροχρόνια, βιοϊατρική μελέτη ανθρώπων που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο με 500.000 άτομα. Ένα υποσύνολο αυτών που εγγράφηκαν στη μελέτη υποβλήθηκαν σε εγκεφαλικές σαρώσεις χρησιμοποιώντας MRI. Σε 2750 γυναίκες και 2466 άνδρες ηλικίας 44-77 ετών, ο Ritchie και οι συνάδελφοί του εξέτασαν τους όγκους των εγκεφάλων σε 68 περιοχές, καθώς και το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού, το ρυτιδωμένο εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου που θεωρείται σημαντικό για τη συνείδηση, τη γλώσσα, τη μνήμη , αντίληψη και άλλες λειτουργίες.

Προσαρμόζοντας την ηλικία, κατά μέσο όρο, διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν σημαντικά παχύτερους φλοιούς από τους άνδρες. Οι παχύτεροι  φλοιοί έχουν συσχετιστεί με υψηλότερες βαθμολογίες σε μια ποικιλία γνωστικών και γενικών τεστ νοημοσύνης. Εν τω μεταξύ, οι άνδρες είχαν υψηλότερο όγκο εγκεφάλου από τις γυναίκες σε κάθε υποφλοιώδη περιοχή που εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένου του ιππόκαμπου (που διαδραματίζει ευρείς ρόλους στη μνήμη και τη χωρική συνειδητοποίηση), την αμυγδαλή (συναισθήματα, μνήμη και λήψη αποφάσεων), ραβδωτό σώμα (μάθηση, αναστολή , και επεξεργασία ανταμοιβής), και θαλάμος (επεξεργασία και μετάδοση αισθητηριακών πληροφοριών σε άλλα μέρη του εγκεφάλου).

Όταν οι ερευνητές ρύθμισαν τους αριθμούς για να εξετάσουν τις υποφλοιώδεις περιοχές σε σχέση με το συνολικό μέγεθος του εγκεφάλου, οι συγκρίσεις έγιναν πολύ πιο κοντά: Υπήρχαν μόνο 14 περιοχές όπου οι άνδρες είχαν υψηλότερο όγκο εγκεφάλου και 10 περιοχές όπου οι γυναίκες.

Οι όγκοι και το φλοιώδες πάχος μεταξύ των ανδρών τείνουν επίσης να ποικίλλουν πολύ περισσότερο από ό, τι μεταξύ των γυναικών, αναφέρουν οι ερευνητές αυτό το μήνα σε μια δημοσίευση που δημοσιεύτηκε στον διακομιστή bioRxiv, ο οποίος καθιστά τα άρθρα διαθέσιμα πριν από την αξιολόγηση από ομότιμους.

Αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί συμβαδίζει με την προηγούμενη δουλειά που εξετάζει το σεξ και τα τεστ IQ. Αυτή η προηγούμενη μελέτη δεν βρίσκει μέση διαφορά στη νοημοσύνη, αλλά τα αρσενικά ήταν πιο μεταβλητά από τα θηλυκά. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διαπίστωσή μας ότι οι εγκέφαλοι των ανδρών συμμετεχόντων ήταν, στα περισσότερα μέτρα, πιο μεταβλητοί από τους εγκεφάλους των συμμετεχόντων είναι τόσο ενδιαφέρον. Ταιριάζει με πολλά άλλα στοιχεία που φαίνεται να δείχνουν ότι τα αρσενικά είναι πιο μεταβλητά σωματικά και διανοητικά».

Παρά τα συνεπή μοτίβα που σχετίζονται με το φύλο της μελέτης, οι ερευνητές βρήκαν επίσης σημαντική αλληλεπικάλυψη μεταξύ ανδρών και γυναικών στον όγκο του εγκεφάλου και το φλοιώδες πάχος, όπως μπορεί να βρείτε στο ύψος. Με άλλα λόγια, απλώς κοιτάζοντας τη σάρωση του εγκεφάλου ή το ύψος ενός ατόμου που μαζεύτηκε τυχαία από τη μελέτη, οι ερευνητές θα πιέζονταν σκληρά να πουν εάν προήλθε από έναν άνδρα ή μια γυναίκα. Αυτό δείχνει ότι ο εγκέφαλος και των δύο φύλων είναι πολύ πιο παρόμοιος από ότι είναι διαφορετικός.

Η μελέτη δεν έκρινε εάν το φύλο των συμμετεχόντων ταιριάζει με τη βιολογική τους ονομασία ως άνδρας ή γυναίκα.

Το τεράστιο μέγεθος της μελέτης κάνει τα αποτελέσματα πειστικά, γράφει ο Amber Ruigrok, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος έχει μελετήσει τις διαφορές των φύλων στον εγκέφαλο, σε ένα email στο Science. «Οι μεγαλύτεροι συνολικοί όγκοι στους άνδρες και το υψηλότερο φλοιικό πάχος στις γυναίκες ταιριάζει με ευρήματα προηγούμενης έρευνας. Αλλά επειδή η προηγούμενη έρευνα χρησιμοποίησε ως επί το πλείστον σχετικά μικρά μεγέθη δειγμάτων, αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει αυτές τις προβλέψεις».

Ο Ruigrok σημειώνει έναν παράγοντα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε μελλοντικές μελέτες: εμμηνόπαυση. Πολλές από τις γυναίκες στη μελέτη ήταν στην ηλικιακή σειρά των σταδίων της εμμηνόπαυσης και οι ορμονικές διακυμάνσεις έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τις εγκεφαλικές δομές. Αυτό μπορεί να έχει διαδραματίσει κάποιο ρόλο στις διαφορές φύλου που σημειώθηκαν στη μελέτη.

Το αμφιλεγόμενο και ακόμα ασταθές ερώτημα είναι αν αυτά τα μοτίβα σημαίνουν τίποτα για τη νοημοσύνη ή τη συμπεριφορά. Αν και η λαϊκή κουλτούρα είναι γεμάτη με υποτιθέμενα παραδείγματα διανοητικών και συμπεριφορικών διαφορών μεταξύ των φύλων, μόνο λίγα, όπως η υψηλότερη σωματική επίθεση στους άνδρες, έχουν επιβεβαιωθεί από την επιστημονική έρευνα.

Προς το παρόν, ο Ritchie λέει ότι η δουλειά του δεν είναι εξοπλισμένη για να απαντήσει σε τόσο δύσκολες ερωτήσεις: Επικεντρώνεται στην ακριβή περιγραφή των διαφορών στον εγκέφαλο ανδρών και γυναικών, χωρίς να εικάζεται τι θα μπορούσαν να σημαίνουν.