ΧΑΠ: Η νόσος των καπνιστών

Αιτία πρόωρης γήρανσης και πρόωρου θανάτου αποτελεί η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Aπό 6η αιτία θανάτου το 1990 η ΧΑΠ θα αναδειχθεί σε 3η αιτία θανάτου το 2020.

Αποκαλείται διεθνώς και “νόσος των καπνιστών” και όχι τυχαία: 4 στα 5 άτομα που θα εμφανίσουν ΧΑΠ είναι καπνιστές. “Το κάπνισμα αποτελεί τη σπουδαιότερη αιτία εμφάνισης της ΧΑΠ (85-90%), ενώ άλλα αίτια, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, ευθύνονται σε μικρότερο ποσοστό. Θα μπορούσε, μάλιστα, να ισχυριστεί κανείς ότι εάν δεν υπήρχε το κάπνισμα, η ΧΑΠ δεν θα υπήρχε ή θα ήταν μια σπάνια νόσος”, τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Νικόλαος Κουλούρης, Αντιπρόεδρος της Ε.Π.Ε., Καθηγητής Πνευμονολογίας Ε.Κ.Π.Α., Διευθυντής της A’ Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία». Ο ίδιος σημείωσε ότι κάποιοι βασικοί μύθοι σε σχέση με τη νόσο έχουν πλέον καταρριφθεί: π.χ. ότι η ΧΑΠ είναι νόσος των ηλικιωμένων, αφού το 50% των πασχόντων είναι ηλικίας κάτω των 65 ετών!

Συννοσηρότητες

Το πρόβλημα με τη ΧΑΠ είναι ότι συχνά συνυπάρχει με πολλές άλλες νοσολογικές οντότητες: καρδιαγγειακά νοσήματα, μεταβολικά νοσήματα (π.χ. οστεοπόρωση), διαβήτη, υπέρταση, κατάθλιψη και άγχος. “Η ΧΑΠ δημιουργεί έναν καταρράκτη φλεγμονής στον οργανισμό που οδηγεί και σε άλλες παθήσεις”, εξήγησε ο συντονιστής της ομάδας εργασίας ΧΑΠ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Διδάκτωρ της Ιατρικης Σχολής του ΕΚΠΑ, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Αθηναϊκού Πνευμονολογικού Ινστιτούτου και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής “ΠΝΟΗ” του Νοσοκομείου Metropolitan, κ. Επαμεινώνδας Κοσμάς.

Διάγνωση

Ένα άλλο πολύ σημαντικό πρόβλημα με τη ΧΑΠ είναι ότι δεν διαγιγνώσκεται εγκαίρως. “Η ΧΑΠ ξεκινά πολύ νωρίς, έχουμε εντοπίσει αλλοιώσεις ΧΑΠ ακόμη και από τα 30, σε άτομα με φυσιολογική σπιρομέτρηση και χωρίς κανένα σύμπτωμα”, τόνισαν οι ειδικοί στο πλαίσιο σχετικής συνέντευξης τύπου. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς 500-700 χιλιάδες άνθρωποι πάσχουν από ΧΑΠ στη χώρα μας, όμως οι μισοί από αυτούς δεν το γνωρίζουν. Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι 210.000.000 άνθρωποι έχουν ΧΑΠ. 
Οι οικονομικές επιπτώσεις της νόσου, τόσο άμεσα στα συστήματα υγείας όσο και έμμεσα είναι τραγικές: Η ΧΑΠ προκαλεί αναπηρία, περιορισμό των δραστηριοτήτων και δυσκολία κατά την εκτέλεση της εργασίας, ενώ οδηγεί σε πρόωρη συνταξιοδότηση και μέρες απουσίας από τη δουλειά.

Με στόχο να ευαισθητοποιήσει τόσο εκείνους που πάσχουν, όσο κι εκείνους που δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν να αναζητήσουν θεραπεία, η φαρμακευτική εταιρεία Chiesi υπό το ευρηματικό hashtag #happyBREATHday, ενημερώνει το κοινό για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της ΧΑΠ. “Τα συμπτώματα της ΧΑΠ βασίζονται κυρίως στην τριάδα βήχας, απόχρεμψη, δύσπνοια. Η παρουσία συμπτωμάτων είναι σημαντικό στοιχείο για τη διάγνωση, ωστόσο, απαιτείται  διενέργεια σπιρομέτρησης για την τεκμηρίωση της νόσου. Για το λόγο αυτό, μέσω της καμπάνιας #happyBREATHday, προτρέπουμε κι εμείς όλους τους νυν και πρώην καπνιστές, που εμφανίζουν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, να επισκεφθούν έναν Πνευμονολόγο, που είναι και ο μόνος ιατρός με γνώση αξιολόγησης της εξέτασης», υπογράμμισε ο Αναπληρωτής Γραμματέας της Ε.Π.Ε, Αναπληρωτής Καθηγητής Πνευμονολογίας, Β’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Ε.Κ.Π.Α, Νοσοκομείο «Αττικόν», κ. Στέλιος Λουκίδης.

Αντιμετώπιση

Τα καλά νέα είναι ότι με τις νέες θεραπείες, που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα, στοχεύουν τους μηχανισμούς της νόσου και μειώνουν τις παροξύνσεις της νόσου, σήμερα βλέπουμε ολοένα και λιγότερα άτομα να  νοσηλεύονται στα νοσοκομεία λόγω παροξύνσεων. “Ενώ κάποτε στο νοσοκομείο Σωτηρία 3 στους 5 νοσηλευόμενους ήταν ασθενείς με ΧΑΠ σήμερα μικρό ποσοστό των ασθενών αυτών νοσηλεύονται. Πλέον οι ασθενείς αυτοί αντιμετωπίζονται στα εξωτερικά ιατρεία και ζουν πολύ καλύτερα και πολύ περισσότερο”, τόνισε ο κ. Κοσμάς. Σήμερα, η αντιμετώπιση της νόσου δεν είναι μόνο φαρμακευτική, αλλά πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει εμβολιασμούς (κατά της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου), άσκηση (καθώς οι μυς των ασθενών με ΧΑΠ έχουν χαλαρώσει από την ίδια τη νόσο). Το πιο ιδεατό για τους ασθενείς με ΧΑΠ, όπως επεσήμανε ο κ. Λουκίδης, είναι τα προγράμματα πνευμονικής αποκατάστασης, που περιλαμβάνουν συμβουλές για σωστή διατροφή, άσκηση, ενδυνάμωση των μυών, αλλά και ψυχολογική υποστήριξη”.