Αξιοκρατία και παραγωγικότητα… Δυο έννοιες σε μόνιμη αποχή από τον Ελληνικό βίο

Δεν είναι η πρώτη φορά, που με συναισθήματα απογοήτευσης και έντονου προβληματισμού, αλλά και βέβαια, ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος Έλληνας πολίτης, που με ανάλογα ή και ακόμα πιο έντονα συναισθήματα, καταπιάνεται με την χρόνια αυτή μάστιγα της ελληνικής κοινωνίας.

Αφορμή αυτή την φορά υπήρξε, για μένα, η συνέντευξη σε κανάλι της ΕΡΤ και μάλιστα στο δελτίο ειδήσεων, μιας νεαρής Ελληνίδας νοσηλεύτριας, που πριν από 3-4 χρόνια αποφάσισε να φύγει από τον Ευαγγελισμό, όπου εργαζόταν στo επάγγελμα της, και να μετακομίσει και να εργαστεί σε νοσοκομείο του Λονδίνου. Ο λόγος δε, για τον οποίο την κάλεσε για συνέντευξη η ΕΡΤ ήταν, ότι πριν λίγο καιρό, ανακηρύχθηκε από το νοσοκομείο της ως η νοσηλεύτρια της χρονιάς και το σπουδαιότερο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, την κάλεσε στην Downing Street για να την συγχαρεί!!.

Το ότι μια Ελληνίδα νοσηλεύτρια μετακόμισε στην Αγγλία, με στόχο μια καλύτερη καριέρα, ασφαλώς, δεν είναι πρωτόγνωρο ούτε καν είδηση. Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες, όλων των δεξιοτήτων και επιστημών, ακολούθησαν αυτό το παράδειγμα τα τελευταία τουλάχιστον 10-12 χρόνια. Το ότι όμως ο πρωθυπουργός μιας χώρας, και μάλιστα λίγους μήνες μετά την εκλογή του, βρίσκει τον χρόνο και ακομπλεξάριστα καλεί στο πρωθυπουργικό μέγαρο να συγχαρεί μια αλλοδαπή νεαρή γυναίκα, που υπηρετεί στις δημόσιες δομές υγείας, αυτό σίγουρα είναι είδηση και παράδειγμα με πολλούς αποδέκτες. Όπως και αυτά που ανέφερε στον δημοσιογράφο παρουσιαστή του δελτίου της ΕΡΤ, χρήζουν ανάλυση και προβληματισμό, όχι μόνο των αρμόδιων φορέων αλλά και όλων ημών, που εύκολα γινόμαστε αυστηροί κριτές των χρόνιων παθογενειών της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, αλλά στην πράξη αδυνατούμε να θέσουμε « επί τον τύπον τον ύλον».

Τι είπε λοιπόν η βραβευθείσα και συμπαθέστατη Ελληνίδα νοσηλεύτρια στην συνέντευξη της; Αυτά που όλοι ξέρουμε και πολλοί από εμάς έχουν βιώσει. Με απλά λόγια, αναφέρθηκε στο γνωστό θέμα των χαμηλών αμοιβών, την συμπεριφορά των ανωτέρων της προς το κατώτερο προσωπικό, υπογραμμίζοντας εδώ, ότι στην Αγγλία, ανεξάρτητα του βαθμού και των χρόνων προϋπηρεσίας, όλοι στην εργασία τους και τα καθήκοντα είναι ίσοι και συμπεριφέρονται σαν ομάδα και όχι σαν μικροί «δικτατορίσκοι» που μοιράζουν εντολές και «βίσματα» δεξιά και αριστερά.

Και όλα αυτά, τα είπε με συστολή και σεβασμό προς τις εν Ελλάδι συναδέλφους της και μάλιστα κάτω από τις πιεστικές ερωτήσεις του παρουσιαστή, ο οποίος, και καλώς για εμένα, προσπάθησε να αναδείξει τα κακώς κείμενα των δημόσιων δομών υγείας, που αναγκάζουν χιλιάδες στελέχη να «δραπετεύουν» στο εξωτερικό ή να αποφεύγουν τα δημόσια νοσοκομεία με τα γνωστά αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε.

Απ’αυτά που άκουσα στην συγκεκριμένη συνέντευξη, δεν θα σταθώ στον οικονομικό παράγοντα, μολονότι, πολλοί από εσάς, θεωρείτε ότι το μεγάλο πρόβλημα του δημόσιου τομέα είναι οι χαμηλοί μισθοί. Εξαιτίας αυτών υπάρχει χαμηλή παραγωγικότητα και εξαιτίας αυτών υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε διάφορους τομείς με κυρίαρχο τον τομέα υγείας.

Αν και «υπηρέτης» της οικονομικής επιστήμης και της αξίας των αριθμών, θα διαφωνήσω με όσους έχουν αυτή την άποψη, ότι δηλαδή το κυρίαρχο πρόβλημα στην παραγωγικότητα είναι πάντα το ύψος των αμοιβών. Και για να σας πείσω, αν βέβαια σας πείσω, θα σας διηγηθώ μια επαγγελματική μου συνάντηση, κάπου στην Άπω Ανατολή με έναν συνάδελφο επιχειρηματία και μάλιστα από τους πιο επιτυχημένους διεθνώς στο χώρο του Συνεδριακού Τουρισμού.

Σε ερώτηση μου πως τα πάει με την εξεύρεση προσωπικού στην Ελβετία, που είναι η βάση του, αλλά και σε άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης που έχει υποκαταστήματα, μου απάντησε τα εξής:
Ξέρεις αγαπητέ Ζαχαρία εγώ έχω ένα τεράστιο πρόβλημα και κυρίως στην Ελβετία, διότι εκεί περιτριγυρίζομαι από φαρμακευτικές και άλλες κολοσσιαίες εταιρείες οι οποίες για να εξασφαλίσουν προσωπικό δίνουν διπλάσιους και τριπλάσιους μισθούς απ΄αυτούς που μπορώ να αντέξω εγώ. Και τι κάνεις ήταν το εύλογο ερώτημα μου. Εργάζομαι, μου απάντησε, για να φτιάχνω και να συντηρώ ένα άριστο εργασιακό περιβάλλον, επιλέγω και εκπαιδεύω τους διευθυντές μου να είναι ιδιαίτερα φιλικοί με τους υπαλλήλους, το ίδιο κάνω βέβαια και εγώ ο ίδιος, τους καλώ συχνά στο σπίτι μου και τρώμε μαζί σαν καλοί φίλοι, τους παρέχω δωρεάν εισιτήρια για ταξίδια που ούτως ή άλλως λόγω τζίρου μου παρέχουν οι αεροπορικές εταιρείες και βέβαια σε θέσεις και αυξήσεις αναβαθμίζω το προσωπικό μου με απόλυτα αξιοκρατικά κριτήρια.

Αυτά κάνω και καταφέρνω, απ΄ότι φαίνεται, να συντηρώ το προσωπικό μου, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, δεν θα είχα ούτε έναν από τους 500 που εργάζονται σήμερα στην εταιρεία μου. Έχουν περάσει από τότε 30 περίπου χρόνια, η εταιρεία του εξακολουθεί να είναι πρότυπο στον τομέα της και εγώ να θυμάμαι τα λόγια του σαν το σημαντικότερο μάθημα ακόμα και από τα πανεπιστήμια που εκπαιδεύτηκα.

Η Ελλάδα, ας μη γελιόμαστε, είναι μια οικονομικά φτωχή αν όχι πτωχευμένη χώρα που ευτυχώς που υπάρχει η Βουλγαρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν «φιγουράρουμε» τελευταίοι στους περισσότερους οικονομικούς δείκτες, όπως κατά κεφαλήν εισόδημα, ύψος ανεργίας, ύψος άμεσων ξένων επενδύσεων, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στην δημόσια διοίκηση και δικαιοσύνη, και βέβαια στην παραγωγικότητα, το Δημόσιο χρέος κλπ.

Είμαστε επισήμως φτωχοί, αφού και από τα στατιστικά ευρωπαϊκά στοιχεία 1στους 4 περίπου Έλληνες ζει στα όρια της φτώχειας, με εισοδήματα κάτω από 250€ μηνιαίως. Την ίδια όμως στιγμή, η Ελλάδα των μόλις 10,000,000 περίπου κατοίκων, φιγουράρει πρώτη παγκοσμίως σαν ναυτιλιακή δύναμη, με 6500 περίπου εμπορικά πλοία (40%περίπου του ευρωπαϊκού στόλου), μέσα στις 10 μεγαλύτερες τουριστικές χώρες του πλανήτη, με μια πολιτιστική κληρονομιά που παράγει ή θα μπορούσε να παράξει πλούτο όσο λίγες χώρες παγκοσμίως, με ανεκμετάλλευτο υπέδαφος ακόμα και σε σπάνιες γαίες, με νέους επιστήμονες που κερδίζουν διαγωνισμούς δεξιοτήτων και διαπρέπουν στο εξωτερικό, ( βλέπε την νοσηλεύτρια στην αρχή του άρθρου), την αιολική και ηλιακή ενέργεια κλπ κλπ.

Αν όλα αυτά τα στοιχεία, τα έβαζες από μόνα τους σε έναν απλό ηλεκτρονικό υπολογιστή ή ακόμα για να είμαστε πιο σύγχρονοι σε έναν επεξεργαστή τεχνητής νοημοσύνης, θα σου έβγαζαν ότι αυτός ο λαός είναι ο πιο πλούσιος και ευτυχής στον πλανήτη.
Τι ειρωνεία !!!. Κοντεύουμε να είμαστε το αντίθετο.

Αν όμως στα δεδομένα παραπάνω προσθέσουμε τα δύο στοιχεία του σημερινού μας τίτλου, δηλαδή αξιοκρατία και παραγωγικότητα, τότε μάλλον η διάγνωση που θα παίρναμε, θα ήταν πολύ κοντά στην σημερινή πραγματικότητα.

Οι κυβερνήσεις, αντί να επιλέγουν τους καλύτερους σε θέσεις κλειδιά, επιλέγουν τους δικούς τους και όχι πάντα τους καλύτερους, και οι πολίτες ανέκαθεν, με την σειρά τους, επιδιώκουν τις δημόσιες θέσεις, όχι για να πάρουν καλύτερους μισθούς, αλλά για να εξασφαλίσουν μονιμότητα, ανεξάρτητα από την παραγωγικότητα τους!.
Έτσι, ταλαιπωρούν με την αδιαφορία τους, όλους τους άλλους, που προσπαθούν για την επιβίωσης τους, μειώνουν κατά συνέπεια και την παραγωγικότητα αυτών των ανθρώπων που εξοργισμένοι «ρίχνουν τα βέλη τους» και όχι αδίκως, στους διοικούντες, και πάει λέγοντας. Σκεφτείτε το παράδειγμα του Ελβετού φίλου μου παραπάνω και κάντε την σύγκριση του εργασιακού περιβάλλοντος της εταιρείας του, με την ελληνική πραγματικότητα και ιδιαίτερα του δημόσιου τομέα. Και βέβαια θα μπορούσατε να με ρωτήσετε, και ελπίζω να το κάνετε νοερά, πως μπορεί να αλλάξει αυτή η χρόνια δυστυχώς νοοτροπία και παθογένεια της αξιοκρατίας και κατά συνέπεια και της παραγωγικότητας, αυτής της κατά τα άλλα ευλογημένης χώρας.

Θα σας απαντήσω απλά:

Να προσπαθήσουμε όλοι να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ελβετού. Έστω και χωρίς ιδιαίτερους οικονομικούς πόρους να φτιάξουμε, όπως και εκείνος, το εργασιακό μας περιβάλλον, να είμαστε φιλικοί και ομαδικοί στην εργασία μας, να δεχόμαστε και να χειροκροτούμε τις αξίες και τα επιτεύγματα των συναδέλφων μας, να χαιρόμαστε με απλά πράγματα στην ζωή, όπως ένα φιλικό τραπέζι ή ένα οικονομικό ταξίδι, να αντιδρούμε αποφασιστικά στις αδιαφανείς και αντιπαραγωγικές πρακτικές των κυβερνήσεων και όχι να τρέχουμε από πίσω τους ζητώντας να βολευτούμε με κανένα ρουσφετάκι !!.

Ζητάω πολλά;

Αν θεωρείτε πως ναι, τότε λυπάμαι που θα σας το πω αλλά δεν υπάρχει ελπίδα για κάτι καλύτερο σ’ αυτή τη χώρα και τους κατοίκους της, δηλαδή εμάς.
Αν πάλι πιστεύετε, ότι όλα αυτά, δεν είναι στη σφαίρα του ανέφικτου και ότι εμείς πρέπει να κάνουμε την υπέρβαση μας, μην περιμένοντας πρώτα τους άλλους, τότε σας διαβεβαιώ ότι μπορούμε να ανοίξουμε από σήμερα σαμπάνια και ας είναι και Καΐρ.

Χρειαζόμαστε, απλά, να πιστέψουμε και να στηριχθούμε περισσότερο στις ικανότητες μας και όχι στις εύκολες λύσεις. Έχουμε αποδείξει, στην διάρκεια της ιστορίας μας, πως όταν ξεπερνάμε τον κακό εαυτό μας, μπορούμε να κάνουμε θαύματα.

Ας βάλουμε ένα τέλος στην αδιαφορία, το εγώ μας και την φυγοπονία. Θα αλλάξουν όλα για όλους μας.
Καλό φθινόπωρο.