ΛΑΖΑΡΟΣ ΒΑΡΥΤΙΜΙΑΔΗΣ, Επεμβατικός Γαστρεντερολόγος,
Αναπληρωτής Διευθυντής της Γαστρεντερολογικής Κλινικής και Ενδοσκοπικού Τμήματος του νοσοκομείου ΜHΤΕΡΑ,
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών www.gastroexpert.gr
Η δυσκοιλιότητα είναι ένα κοινό και συχνό πρόβλημα που επηρεάζει έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Παρόλο που οι πάσχοντες στην μεγάλη τους πλειοψηφία ενδέχεται να νιώθουν άβολα να μιλήσουν γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να κατανοήσουν ότι η υγεία του πεπτικού συστήματος είναι ζωτικής σημασίας για τη γενική υγεία και ευεξία μας. Η πλήρης κατανόηση των αιτιών, των συμπτωμάτων και των πιθανών τρόπων αντιμετώπισης της δυσκοιλιότητας μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη και την αποτελεσματική διαχείρισή της.
Η δυσκοιλιότητα εμφανίζεται όταν η διαδικασία της πέψης επιβραδύνεται, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η ομαλή καθημερινή κένωση. Αυτό το φαινόμενο οφείλεται κυρίως στη συσσώρευση κοπράνων στο έντερο, τα οποία με την πάροδο του χρόνου σκληραίνουν και ξηραίνονται, καθιστώντας την απομάκρυνσή τους περισσότερο επίπονη και δύσκολη.
Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι λόγοι που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Από αλλαγές στη διατροφή μέχρι την έλλειψη τακτικής σωματικής άσκησης, και από τη χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων μέχρι την επίδραση υποκείμενων υγειονομικών καταστάσεων. Η ανεπαρκής πρόσληψη νερού και ινών, συστατικών που βρίσκονται κυρίως σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, είναι ένας πολύ συνηθισμένος λόγος για την εμφάνιση της δυσκοιλιότητας.
Σημάδια και συμπτώματα της δυσκοιλιότητας μπορούν να περιλαμβάνουν τη σπάνια συχνότητα των κενώσεων, δηλαδή λιγότερες από τρεις φορές την εβδομάδα, δυσκολία ή πόνο κατά τη διάρκεια της κένωσης, σκληρά και ξηρά κόπρανα, καθώς και το αίσθημα ατελούς κένωσης. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι μόνο ενοχλητικά, αλλά μπορεί να επηρεάσουν γενικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου και να προκαλέσουν έντονη δυσφορία.
Η φυσική αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι το πρώτο βήμα, και αφορά κυρίως την αλλαγή της διατροφής και του τρόπου ζωής προς το καλύτερο. Η αύξηση της πρόσληψης τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε ίνες, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά, μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά. Η επαρκής κατανάλωση νερού και η τακτική σωματική άσκηση, όπως το περπάτημα ή οι ασκήσεις ενδυνάμωσης, μπορούν επίσης να συμβάλλουν θετικά. Είναι χρήσιμο να καθιερώσουμε ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα για τις επισκέψεις στην τουαλέτα, στοχεύοντας να πηγαίνουμε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
Εάν οι φυσικές μέθοδοι δεν αποδειχθούν αποτελεσματικές, ενδέχεται να απαιτηθεί η χρήση φαρμακευτικής αγωγής (υπακτικά). Υπάρχουν διάφοροι τύποι υπακτικών και σε διάφορες μορφές π.χ. μαρμελάδα με σέννα ή δισκία και σιρόπια, που λειτουργούν με διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικούς σκοπούς, και η επιλογή του καταλληλότερου καθαρτικού πρέπει πάντα να γίνεται υπό την καθοδήγηση και τις συμβουλές ενός ιατρού.
Σε περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα είναι αποτέλεσμα κάποιας συγκεκριμένης υποκείμενης πάθησης, όπως για παράδειγμα ο υποθυρεοειδισμός ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η διαχείριση της αρχικής πάθησης μπορεί να είναι απαραίτητη για την επίλυση του προβλήματος της δυσκοιλιότητας. Για πιο σύνθετες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθούν πρόσθετες θεραπευτικές μέθοδοι, συμπεριλαμβανομένων και των χειρουργικών επεμβάσεων.
Το κλειδί για την επιτυχή διαχείριση της δυσκοιλιότητας είναι η πρόληψη, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της διατήρησης ενός υγιεινού και ισορροπημένου τρόπου ζωής. Η ανοιχτή επικοινωνία με τον ιατρό και η σωστή ενημέρωση για την πάθηση μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα να βρουν αποτελεσματικές λύσεις και να βελτιώσουν αισθητά την ποιότητα της ζωής τους. Η υγιεινή διατροφή, η τακτική σωματική άσκηση και η επαρκής πρόσληψη νερού αποτελούν τους βασικούς πυλώνες για την πρόληψη και την επιτυχή αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη βελτιωμένη διαχείριση της κατάστασης και την ενδυνάμωση της συνολικής υγείας.