Ποια στοιχεία προσδίδουν στις 750 ιαματικές πηγές της χώρας μας εκείνα τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά που τις καθιστούν κατάλληλες για χρήση τόσο για θεραπευτικούς σκοπούς όσο και για εφαρμογές της Αισθητικής Δερματολογίας;
Η Ιαματική Ιατρική αποτελεί εναλλακτική προσέγγιση της Κλασικής Ιατρικής ως συμπληρωματικό θεραπευτικό σχήμα στην επιλογή των θεράποντων ιατρών, αντιπροσωπεύοντας την καθιερωμένη στο εξωτερικό Κλινική Υδροθεραπεία και Ιατρική Κλιματοθεραπεία.
Ιαματικά στοιχεία ονομάζονται όλα τα μεταλλικά ή μη στοιχεία, ανόργανες και οργανικές ενώσεις αυτών, οι οποίες δημιουργούν ένα σύνολο χημικού φορτίου που απαρτίζει και προσδίδει συγκεκριμένα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά στις ιαματικές πηγές. Οι ευεργετικές ιδιότητες των ιαματικών πηγών καθορίζονται από τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά τους, αναλόγως της σύστασης σε ιαματικά στοιχεία.
Ιαματικά στοιχεία: Ανόργανα στοιχεία και αμέταλλα: ιόντα χλωρίου (Cl–), θειϊκά ανιόντα (SO42-), διττανθρακικά (HCO3–), θείο (S), βρώμιο (Br), ιώδιο (I), φθόριο (F), αμμωνία (NH3), νιτρικό ανιόν (NO3–), νιτρώδες ιόν (NO2-), φωσφορικό ιόν (PO43-), δισόξινο φωσφορικό (H2PO4–), όξινα φωσφορικά ιόντα (HPO42-), διοξείδιο του άνθρακα (CO2), οξυγόνο (O2), άζωτο (N2), υδρογόνο (H2), σελήνιο (Se).
Μεταλλικά ιχνοστοιχεία: κατιόντα του νατρίου, του καλίου, του ασβεστίου (Na+ K+, Ca2+), Mαγνήσιο (Mg2), κατιόντα σιδήρου (Fe2+, Fe3+), χαλκός (Cu), Co, ψευδάργυρος (Zn), νικέλιο (Ni), μαγγάνιο (Mn), κατιόν λιθίου (Li+), αλουμίνιο (Al), βάριο (Ba), κατιόντα του στροντίου (Sr2+), μόλυβδος (Pb).
Μεταλλοειδή ιχνοστοιχεία: αρσενικό (As), βόριο (B). Ευγενή αέρια: ραδόνιο (Rn), ήλιο (He), νέον (Ne), αργό (Ar), κρυπτό (Kr).
Το Θείο (S) για παράδειγμα έχει τις εξής ιδιότητες:
- Αντιμικροβιακή, αντιμυκητιασική, παρασιτοκτόνο, αντιτοξική και αντιαλλεργική δράση με αναστολή των διεγερθέντων CD3 Τ-λεμφοκυττάρων.
- Κερατολυτική και κερατοπλαστική δράση με την αναδίπλωση των μορίων των πρωτεϊνών μέσω των δισουλφιδικών δεσμών.
- Είναι στοιχείο που υπάρχει στο δέρμα και ειδικότερα στις πρωτεΐνες του δέρματος (μεθειονίνη, κυστεΐνη, κυστίνη), προάγοντας την επιθηλιοποίηση.
- Βοηθά την πρωτεϊνοσύνθεση και τις μιτωτικές διαδικασίες, επιταχύνοντας την επούλωση τραυμάτων.
- Αυξάνει τους αμυντικούς και ανοσοποιητικούς μηχανισμούς και μειώνει τη δράση της υαλουρονιδάσης και τη διαπερατότητα των μεγαλομορίων.
- Αναπλάθει το δέρμα και τις τρίχες με τον πολλαπλασιασμό των ινοβλαστών και την αύξηση της σύνθεσης κολλαγόνου και ελαστίνης.
- Αντιφλεγμονώδη δράση με μείωση της ιντερλευκίνης L8, L12 και με τη μετανάστευση των κυττάρων Langerhans.
- Ρυθμίζει την αιματική ροή με αγγειοδιαστολή, βοηθώντας στην πνευμονική και αρτηριακή υπέρταση, στην ισχαιμία του μυοκαρδίου, στην αρτηριοσκλήρωση, στην αιμάτωση των νεφρών και τις αγγειακές παθήσεις.
- Προκαλεί νεοαγγειογένεση με τη μετανάστευση και επιβίωση των ενδοθηλιακών κυττάρων με τη βοήθεια του VEGF.
- Θεραπευτική δράση στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και σε νοσήματα του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος.
- Θεραπευτική δράση σε παθήσεις του γαστρεντερικού και ουροποιητικού συστήματος και στο περιοδόντιο.
- Αντιγηραντική δράση από το συνδυασμό των αντιφλεγμονωδών και αντιτοξικών ιδιοτήτων του.
- Θεραπευτική δράση σε παθήσεις μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος με τη χονδροπροστατευτική ιδιότητά του, καθώς και σε γυναικολογικές παθήσεις.
- Θεραπευτική δράση σε δερματικές παθήσεις με την κερατολυτική, κερατοπλαστική, αντιφλεγμονώδη και αντικνησμώδη δράση στην ψωρίαση, στην ατοπική δερματίτιδα και δερματίτιδα εξ επαφής, σε επιμολυσμένα έλκη και σε μυκητιάσεις.
Είναι δεδομένο ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής με τη βοήθεια της Προληπτικής Ιατρικής και της Ιαματικής Ιατρικής μπορεί να αποτρέψει πλήθος προβλημάτων, που αφορούν όχι μόνο στην υγεία του ατόμου που νοσεί, αλλά και στην οικονομία της χώρας από την οποία προέρχεται, που επιβαρύνεται με δαπάνες για την αποκατάσταση της υγείας του.
Η καθιέρωση και επικαιροποίηση της Ιαματικής Ιατρικής επιβάλλεται, αφενός, από την απαίτηση των ασθενών σε διεθνές επίπεδο για εφαρμογή εναλλακτικών και συμπληρωματικών θεραπειών και, αφετέρου, από την εφαρμογή των διατάξεων περί διακίνησης ασθενών εντός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συμμετοχή έγκριτων και καταξιωμένων διεθνώς Ελλήνων ιατρών πολλών ειδικοτήτων εξασφαλίζει την επιστημονική καταξίωση της Ιαματικής Ιατρικής, η οποία εφαρμόζεται συμπληρωματικά και απαρέγκλιτα σύμφωνα με τα επιτεύγματα της σύγχρονης Ιατρικής και Φαρμακολογίας.
Ο τουρισμός ευεξίας – ομορφιάς – spa είναι ο συνδυασμός διακοπών με υπηρεσίες πρόληψης, διατήρησης ή βελτίωσης της υγείας μέσω προγραμμάτων ολικής αναζωογόνησης και χαλάρωσης σε σωματικό, πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο. Σε αυτό το είδος του τουρισμού περιλαμβάνονται οι παρακάτω τομείς: Αισθητική δερματολογία, Αντιγήρανση (Botox, Laser, PRP), Αδυνάτισμα (Μεσοθεραπεία, Υπέρηχοι), Βελτίωση φυσικής κατάστασης, Φυτοθεραπεία – Αρωματοθεραπεία, Υγιεινή μεσογειακή διατροφή, Αποτοξίνωση.
Σύγχρονες τάσεις παγκοσμίως
α) Η παραδοσιακή υδροθεραπεία λαμβάνει τη μορφή της Ιαματικής Ιατρικής, β) απευθύνεται όχι μόνο σε ασθενείς τουρίστες, αλλά και στους συνοδούς τους, καθώς και σε υγιή άτομα και γ) αποτελεί συνδυασμό διακοπών και υπηρεσιών πρόληψης, διατήρησης ή βελτίωσης της υγείας τους μέσω προγραμμάτων ολικής αναζωογόνησης και χαλάρωσης.
Σύγχρονες τάσεις στην Ελλάδα
Προς το παρόν, η χρήση των ιαματικών πηγών γίνεται μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς στο πλαίσιο της Ιαματικής Ιατρικής. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη με ποιότητα και μοναδικότητα των ιαματικών φυσικών πόρων (750 ιαματικές πηγές, εκ των οποίων οι 126 ενεργοποιημένες και από αυτές οι 48 είναι αναγνωρισμένες με ΦΕΚ για θεραπευτικές ενδείξεις-αντενδείξεις, καθώς και εφαρμογές Αισθητικής Δερματολογίας).
Κωνσταντίνος Κουσκούκης
Καθηγητής Δερματολογίας – Νομικός
Πρόεδρος Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής
Πρόεδρος Παγκόσμιας Ακαδημίας Κινεζικής & Συμπληρωματικής Ιατρικής
τ. Aντιπρύτανης – Γεν. Γραμμ. Υπουργείου Παιδείας