«Η ανάπτυξη θα έλθει μέσα από τις επενδύσεις»

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ
πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών

Αναιμικά κινείται και θα συνεχίσει να κινείται λόγω των επικείμενων εκλογών η αγορά, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, κ. Σταύρο Καφούνη. Πέρα από τις ρυθμίσεις των χρεών (με τις 120 δόσεις), τη μείωση της φορολογίας και το άνοιγμα της στρόφιγγας του δανεισμού προς τις επιχειρήσεις, σημαντικά αντικίνητρα για επενδύσεις -ειδικά για την Αθήνα- αποτελούν η ασφάλεια και η διαχείριση του δημόσιου χώρου. Οι επενδύσεις είναι, σύμφωνα με τον κ. Καφούνη, το άλογο που θα σύρει το άρμα της ελληνικής οικονομίας έξω από την κρίση, μιας οικονομίας που σήμερα στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό και στο real estate.

Ο χρόνος για τις εθνικές εκλογές μετρά αντίστροφα. Τι προσδοκάτε; Προς το παρόν, η αγορά βρίσκεται σε μια στασιμότητα, ενώ το πρώτο τρίμηνο, όπως έχετε ομολογήσει κι εσείς, υπήρξε δραματικό. Υπάρχει κίνδυνος για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων;
Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, είναι πολύ περιορισμένες οι κινήσεις και σίγουρα η κατανάλωση το προσεχές διάστημα θα κινηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Πολλές επιχειρήσεις είναι ήδη στα όρια της επιβίωσης. Έτσι, δεν αποκλείουμε εντός του μήνα να δούμε και λουκέτα.
Η ανεργία δείχνει ότι παραμένει σταθερή, άρα δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας, η ρύθμιση των 120 δόσεων άργησε πάρα πολύ και ακόμη δεν έχει λειτουργήσει. Έχουν υποβάλει αιτήσεις 60.000-70.000 επιχειρήσεις σε μια κίνηση που αναμένεται να λειτουργήσει ως «ανάσα». Η συγκεκριμένη ρύθμιση καθυστέρησε πάρα πολύ και το δραματικό είναι ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί σε αυτή τα νομικά πρόσωπα. Στείλαμε επιστολή στον υπουργό και στους αρχηγούς των κομμάτων ζητώντας την ένταξη και των νομικών προσώπων.

Μπορούμε δηλαδή να δούμε και αύξηση της ανεργίας;
Είναι πολύ πιθανό αν δεν αλλάξει άμεσα κάτι στο μίγμα της οικονομικής πολιτικής. Η κατάσταση βρίσκεται σε τεντωμένο σκοινί, η παροχολογία των εκλογών δεν βοήθησε. Αντίθετα, εμφανίζεται μια χαλάρωση στους οικονομικούς στόχους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Έχετε δηλώσει ότι η ανάπτυξη δεν έχει φτάσει ακόμη στις τσέπες των καταναλωτών.
Όχι μόνο δεν έχει φτάσει, αλλά το επιβεβαιωμένο ποσοστό ανάπτυξης για το πρώτο τρίμηνο του 2019 ανήλθε στο 1,3%, ποσοστό αδιάφορο για τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα στα οποία βρισκόμαστε. Μια οικονομία που βρίσκεται τόσο χαμηλά, χρειάζεται ρυθμούς πάνω από 4% για να θεωρήσει κανείς ότι αναπτύσσεται.
Το 1,3 που περιορίζεται στις εξαγωγές και στον τουρισμό δεν φτάνει στον κόσμο.
Και αυτό μας επιβεβαιώνει η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την Εθνική Στατιστική Αρχή, κινήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2019 σε μηδενικά επίπεδα. Όταν εμείς λέγαμε το πρώτο τρίμηνο του έτους ότι η αγορά δεν πηγαίνει καλά, δεν κινείται καλά, μας κατηγόρησαν ως απαισιόδοξους. Τώρα η στατιστική υπηρεσία ήλθε να επιβεβαιώσει ότι η κατανάλωση ήταν μηδέν.

Πώς θα μπορούσε να φτάσει η ανάπτυξη στον καταναλωτή; Τι προτείνετε;
Με τις 120 δόσεις, τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και τη μείωση της άμεσης και της έμμεσης φορολογίας για να αυξηθεί άμεσα η ρευστότητα. Φορολογία, τράπεζες και ρύθμιση παλαιών χρεών θα δώσουν ανάσα και ρευστότητα.
Η ρευστότητα λείπει. Το ίδιο και το κίνητρο για επενδύσεις. Η ανάπτυξη που είχαμε παλιά μέσα από την ιδιωτική κατανάλωση δεν μπορεί να λειτουργήσει πλέον σαν μοντέλο – πρέπει να υποκατασταθεί από ανάπτυξη μέσα από τις επενδύσεις.
Η γραφειοκρατία, η Δικαιοσύνη είναι επίσης πολύ σημαντικά πάγια προβλήματα και έχουν περισσότερο μακροπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο στην οικονομία. Προφανώς η γραφειοκρατία και η Δικαιοσύνη είναι θέματα που κρατάνε την οικονομία πίσω. Όπως και κάποιες άλλες στρεβλώσεις, το κτηματολόγιο, ο χωροταξικός σχεδιασμός… Αυτά είναι πάγια προβλήματα που πρέπει να λυθούν. Τα τρία πρώτα που αναφέραμε όμως θα έχουν βραχυπρόθεσμο, άμεσο αντίκτυπο.

Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εμπορικές επιχειρήσεις;
Η μειωμένη ρευστότητα και η χαμηλή ζήτηση, η οποία οφείλεται στο χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα.

Τι θα μπορούσε να δώσει «ανάσα» στις επιχειρήσεις της Αθήνας;
Στην Αθήνα υπάρχουν κάποια πάγια προβλήματα που βάλαμε στο τραπέζι και εν όψει των δημοτικών εκλογών, με πρώτο την ασφάλεια. Η εμπέδωση του κλίματος ασφάλειας, ένα θέμα το οποίο μπορεί να λυθεί άμεσα και χωρίς κόστος, θα βοηθήσει και τις επιχειρήσεις και τους κατοίκους. Η διαχείριση του δημόσιου χώρου (πεζοδρόμια, πάρκα, πλατείες, δρόμοι) είναι το δεύτερο μεγάλο θέμα, ενώ το τρίτο είναι η καθαριότητα. Μέσα στην πόλη πρέπει να υπάρχουν συνθήκες καθαριότητας. Η καθαριότητα δεν είναι μόνο τα σκουπίδια, είναι και τα γκράφιτι και γενικά η κάθε μορφή εγκατάλειψης υπάρχει στην πόλη: εγκαταλελειμμένα κτίρια, λερωμένα κτίρια, μουντζουρωμένοι τοίχοι.
Αυτό είναι κάτι που αφορά άμεσα την Αθήνα και μπορεί να βελτιώσει άμεσα το οικονομικό περιβάλλον. Αλλά και τις ζωές όλων.

Tι κινήσεις έχει κάνει ο Εμπορικός Σύλλογος για την αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας;
Είμαστε πολύ κοντά με την Αστυνομία και τα αρμόδια υπουργεία για θέματα ασφάλειας και την πάταξη του παρεμπορίου. Κάναμε πριν από ενάμιση μήνα την πρώτη μεγάλη σύσκεψη όλων των αρμόδιων φορέων στον Εμπορικό Σύλλογο, με τη συμμετοχή του διευθυντή του ΣΔΟΕ, του διευθυντή της Αστυνομίας Αθηνών, του διευθυντή του υπουργείου που είναι αρμόδιος για θέματα παρεμπορίου, αλλά και του πρύτανη της ΑΣΟΕΕ, δεδομένου ότι έξω από την ΑΣΟΕΕ βρίσκεται το μεγαλύτερο άντρο παρεμπορίου της πόλης.
Και σχεδιάσαμε ένα πλάνο για να καταπολεμήσουμε το παρεμπόριο. Δεύτερον, για τα θέματα ασφάλειας παρακολουθούμε στενά την αστυνόμευση στο Κέντρο και κάνουμε παρατηρήσεις. Μερικές φορές βλέπουμε αποτελέσματα, ενώ μόλις δούμε χαλάρωση επεμβαίνουμε.

Μετά τη σύσκεψη ποια είναι τα άμεσα μέτρα που αναμένετε;
Πήραμε υποσχέσεις ότι θα συντονιστούν οι φορείς και θα γίνουν συντονισμένες ενέργειες για να δούμε άμεσα αποτελέσματα. Μένει να τα δούμε. Δεν έχουμε δει κάτι ακόμη.
Ο Εμπορικός Σύλλογος έχει παρέμβει σε θέματα παρεμπορίου και έχει προτείνει λύσεις και βελτιώσεις στα προβλήματα που προανέφερα: καθαριότητα, ευταξία κ.λπ. Επίσης, παρεμβαίνει για θέματα οικονομικής πολιτικής, ζητώντας την εφαρμογή των 120 δόσεων και για τα νομικά πρόσωπα, μέτρο που η επόμενη κυβέρνηση ελπίζουμε ότι θα εφαρμόσει. Συζητάμε, τέλος, με τις τράπεζες για να μπορέσουμε να δούμε να μειώνονται οι προμήθειες και να υπάρξει παροχή ρευστότητας στις υγιείς επιχειρήσεις.

Πώς αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος η τουριστική κίνηση; Ποιες είναι οι σχετικές προβλέψεις;
Προβλέπεται άνοδος, σε συνδυασμό και με την αύξηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Θεωρούμε ότι αυτή η άνοδος θα συνεχιστεί για την Αθήνα. Απλώς για να μη γυρίσει μπούμεραγκ και δούμε του χρόνου μείωση ή ότι δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στο ανοδικό ρεύμα, θα πρέπει να φροντίσουμε τα της πόλης μας.
Αυτή τη στιγμή, οι μόνες επενδύσεις που πραγματοποιούνται είναι γύρω από το real estate και τον τουρισμό, το οποίο είναι μεν θετικό, αλλά δεν φτάνει. Δεν μπορείς να έχεις μια οικονομία που να στηρίζεται μόνο στον τουρισμό και το real estate. Πρέπει να αναπτύξεις και τους άλλους πυλώνες.
Άρα ο τουρισμός αυτή τη στιγμή είναι το μοναδικό θετικό στοιχείο της οικονομίας, αλλά δεν αρκεί. Γιατί ο τουρισμός επηρεάζεται και από εξωγενείς παράγοντες και είναι πολύ πιθανό σύντομα να δούμε αντιστροφή της τάσης.

Τι θα μπορούσε να καταστήσει φιλοεπενδυτικό το ελληνικό περιβάλλον;
Το σημαντικότερο νομίζω, και αυτό είναι που αναμένουμε από την επόμενη κυβέρνηση (όποια κι αν είναι), είναι να διαμορφωθεί ένας ξεκάθαρα φιλοεπενδυτικός λόγος. Να δείξουν όλοι ότι υπάρχει θετική βούληση να στηριχθεί ο ιδιωτικός τομέας. Και να δείξουμε όλοι ότι πιστεύουμε και επενδύουμε σε αυτό. Γιατί μέχρι σήμερα ο λόγος ήταν διφορούμενος: Από τη μια ζητούσαμε να γίνουν επενδύσεις και από την άλλη κάναμε πράγματα τα οποία τις έδιωχναν.
Άρα απαιτούμε πολιτική βούληση, η οποία θα εκφραστεί με συγκεκριμένα μέτρα. Η επιχειρηματικότητα και η έννοια του κέρδους πρέπει να απενεχοποιηθούν και να καταλάβουμε όλοι ότι η ανάπτυξη και η βελτίωση στις ζωές θα έλθουν μέσα από τις επενδύσεις, που θα δ ημιουργήσουν νέες δουλειές.

Πώς αποφασίσατε να κατεβείτε υποψήφιος στις τελευταίες δημοτικές εκλογές;
Ήθελα κάτω από τη δική μου συμμετοχή να ενώσω όλους τους φορείς της επιχειρηματικότητας (επιμελητήρια, συλλόγους) της πόλης, πράγμα το οποίο επετεύχθη. Μιλήσαμε δυνατά για τα προβλήματα της επιχειρηματικότητας, μπήκαν στο τραπέζι της προεκλογικής συζήτησης, ακούστηκαν από όλους τους υποψήφιους δημάρχους. Στόχος μου δεν ήταν να εκλεγώ, ήταν περισσότερο να δείξουμε ότι είμαστε κοντά στα δημοτικά, ώστε η επόμενη μέρα να δώσει λύσεις για τα συγκεκριμένα προβλήματα.
Η συμμετοχή μου ήταν συμβολική περισσότερο, χωρίς κομματικές δεσμεύσεις. Θέλαμε να δείξουμε ότι ο επιχειρηματικός κόσμος έχει ανάγκη το δήμο και ότι οι δύο φορείς πρέπει να συνεργαστούν, όπως πρέπει να συνεργαστούν και με όλους τους φορείς της πόλης.
Η πεποίθησή μου είναι ότι αν ο δήμος της πόλης συνεργαστεί με τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών και την επιχειρηματική κοινότητα, μπορούν πραγματικά να κάνουν θαύματα! Και αυτό θα συνεχίσουμε να απαιτούμε. Και όταν μας δοθεί η ευκαιρία, θα συμβάλουμε με παραγωγικές προτάσεις και με δουλειά.